فراخوان مسابقه نمایشنامه نویسی «پرده اول» با همکاری طاقچه و نشر بیدگل منتشر شد.
- مهلت: ۲۰ مرداد ۱۴۰۰
پردۀ اول نامی است که برای مسابقه‌های استعدادیابی در زمینۀ نمایشنامۀ تک‌پرده‌ای انتخاب کرده‌ایم. بعد از تجربۀ موفقی که در برگزاری «جهان تازه‌دم» (داستان کوتاه طنز) به‌دست آوردیم، تصمیم گرفتیم مسابقه‌های استعدادیابی را در موضوع‌های دیگری هم برگزار کنیم. در این مسابقات، طاقچه با ناشرانی همکاری می‌کند که در زمینۀ موضوع مسابقه کتاب‌های شاخص و آثار جدی چاپ کرده باشند. بنابراین «پردۀ اول» را مشترک با نشر بیدگل برگزار می‌کنیم. نشر بیدگل از ناشران شناخته‌شده در زمینۀ هنرهای نمایشی است. دوستداران تئاتر معمولاً نمایشنامه‌های بیدگل و کتاب‌هایی را که در زمینۀ نویسندگی چاپ کرده است، پیگیری می‌کنند.
مسابقه‌های استعدادیابی به طاقچه کمک می‌کند که هم مسئولیت فرهنگی خود را ادا کند و هم پلی باشد بین ناشر و مردم. این مسابقه‌ها برای علاقه‌مندان نویسندگی فرصت مناسبی است که استعداد خود را محک بزنند. ناشران هم همیشه از آشنایی با افراد بااستعداد خوشحال می‌شوند. پس اگر فکر می‌کنید استعدادی دارید که هنوز دیده و شناخته نشده، از فرصت استفاده کنید. مسابقه‌های استعدادیابی طاقچه مخصوص خود خود شماست.
دربارۀ نمایشنامۀ تک‌پرده‌ای
هر نمایشنامه از یک تا پنج پرده و هر پرده از یک یا چند صحنه تشکیل می‌شود. نمایشنامۀ تک‌پرده‌ای نمایشنامه‌ای است که فقط یک پرده دارد. نسبت نمایش تک‌پرده‌ای به نمایش چندپرده‌ای مثل نسبت داستان کوتاه است به رمان. نمایشنامۀ تک‌پرده‌ای حاصل شرح و بسط دادن یک حادثۀ مهم (نه بیشتر) است. درواقع پیرنگ یا کنشِ محوریِ این نوع نمایشنامه حول یک اتفاق اصلی می‌گردد. پیرنگ نمایشنامۀ تک‌پرده‌ای معمولاً همان فراز و نشیب‌های معیار و کلاسیک را دارد: توصیف روایی آغاز کار، رویدادهای صعودی و گره‌افکنی، نقطۀ اوج، رویدادهای نزولی، گره‌گشایی که نزدیک به انتهای نمایشنامه اتفاق می‌افتد و نهایتاً پایان‌بندی اثر. البته نمایشنامه‌های مدرن و پست‌مدرن ممکن است از این الگو پیروی نکنند؛ اما اگر تازه شروع کرده‌اید به نوشتن نمایشنامه، توصیه می‌شود ابتدا طبق همان الگوی کلاسیک بنویسید تا کم‌کم با تمرین بیشتر توانایی هنجارشکنی را به‌دست بیاورید.
تک‌پرده‌ای بودن نمایشنامه، ذاتاً ربطی به طول اجرای نمایش یا حجم مشخصی از صفحات و کلمات متن ندارد؛ اما معمولاً تک‌پرده‌ای‌ها به‌نسبت چندپرده‌ای‌ها زمان کوتاه‌تری در اجرا دارند. بنابراین نویسندۀ نمایشنامۀ تک‌پرده‌ای باید بتواند داستانی بگوید که در مدت‌زمانی کوتاه، دارای شخصیت‌ها، کنش‌ها و مفهومی جذاب باشد. بعضی صاحب‌نظران به جوان‌ترها توصیه کرده‌اند که در نوشتن نمایشنامۀ تک‌پرده‌ای حتماً از عنصر «تعلیق» بهره بگیرند تا تماشاچی خسته نشود و احیاناً تماشاخانه را ترک نکند!
تفاوت پرده و صحنه
همان‌طور که می‌دانید، پرده را نباید با صحنه اشتباه گرفت. هر صحنه معمولاً در زمان و مکانی ثابت رخ می‌دهد؛ البته از صحنه‌ای به صحنۀ بعد، ممکن است شخصیت‌ها تغییر کنند.
تغییر صحنه عموماً با تاریک‌شدن فضا و تغییر لوازم صحنه اعلام می‌شود و تغییر پرده، با یک‌بار بستن و دوباره بازکردن پرده‌های بزرگ نمایشخانه.
چند نکتۀ ابتدایی برای شروع نمایشنامه‌نویسی
برای نوشتن نمایشنامه‌تان می‌توانید اثر را با فهرست شخصیت‌ها آغاز کنید. نمایشنامه‌نویسان گاهی هم توضیحی کوتاه دربارۀ هر شخصیت می‌دهند یا آنها را به‌ترتیب ورود به صحنه معرفی می‌کنند. در یکی دو پاراگراف نخست اثر غالباً صحنه‌آرایی و گاهی هم موقعیت ابتدایی داستان شرح داده می‌شود. رسم است که این پاراگراف‌ها را با حروف خوابیده (ایتالیک) حروفچینی کنند. کار دیگری که بعضی نمایشنامه‌نویسان می‌کنند، این است که مکان‌های مختلف صحنه‌ها را در آغاز اثر فهرست می‌کنند. بعد از همۀ این مقدمات، نویسنده عمدتاً به گفتگوها و کنش‌های داستانی می‌پردازد.
در نمایش، گفتگوها (دیالوگ‌ها) باید باورکردنی باشند. بنابر بعضی ویژگی‌های بومی و جغرافیاییِ مکان داستان، می‌توان در گفتگوها از لهجه‌های محلی هم استفاده کرد.
نمایشنامه‌نویس می‌تواند جزئیات صحنه و اجرا را هم در میان متن، ذکر کند. بعضی‌ها این جزئیات را بسیار دقیق می‌آورند و بعضی دیگر دست کارگردان را باز می‌گذارند که به صلاحدید خود، جزئیات را تنظیم کند.
شرایط شرکت در مسابقۀ پردۀ اول
برای شرکت در مسابقه، فقط کافی است یک نمایشنامۀ تک‌پرده‌ای بنویسید (یا از قبل نوشته باشید) و طبق شرایط زیر، برایمان بفرستید. البته فراموش نکنید که هر نفر می‌تواند حداکثر با ۲ نمایشنامه در این مسابقه شرکت کند.
۱. نمایشنامه باید تألیفی، تک‌پرده‌ای و برای بزرگسالان باشد و قبلاً در جایی منتشر نشده باشد.
۲. حجم نمایشنامه باید حداقل ۱۵۰۰ و حداکثر ۳۰۰۰ کلمه باشد.
۳. متن نمایشنامه را در نرم‌افزار ورد (word)، با قلم (فونت) BNazanin و اندازۀ ۱۴ بنویسید.
برای فرستادن نمایشنامه هم به این نکات توجه کنید:
فایل ورد نمایشنامه را به نشانی ایمیل PardeyeAvval@gmail.com بفرستید. در عنوان ایمیل بنویسید «مسابقۀ پردۀ اول». در متن ایمیل نام، نام خانوادگی و یک شمارۀ تماس بنویسید.
مهلت فرستادن آثار ۲۰ مرداد ۱۴۰۰ است.
داوران و روند داوری
داوری در دو بخش تخصصی (رأی داوران) و مردمی (رأی عمومی) انجام می‌گیرد. داوران تخصصی سه اثر را مستقیماً به‌عنوان آثار برگزیدۀ اول تا سوم انتخاب می‌کنند و ده اثر را هم به رأی مردم می‌گذارند.
داوران تخصصی
داوران بخش تخصصی، آقایان علی‌اکبر علیزاد و رضا سرور هستند.
علی‌اکبر علیزاد در سال ۱۳۵۲ به دنیا آمده است. او در زمینۀ تئاتر و ادبیات نمایشی از چهره‌های سرشناس ایران به‌شمار می‌رود. ترجمه‌های او از نمایشنامه‌های مشهوری چون «در انتظار گودو» (ساموئل بکت) و «اولئانا» (دیوید ممت) مورد توجه صاحب‌نظران قرار دارد. او به‌جز نمایشنامه، کتاب‌های دیگری هم ترجمه کرده است؛ مثل حرفۀ کارگردان و راهنمای عملی نمایشنامه‌نویسی. او همچنین به کارگردانی تئاتر می‌پردازد. علیزاد عضو هیئت علمی دانشکده‌ی سینما و تئاتر دانشگاه هنر تهران است و در نشر بیدگل سردبیری مجموعه نمایشنامه‌های انتشارات و مجموعۀ دیگری به نام تئاتر، نظریه و اجرا را بر عهده دارد.
رضا سرور در ۱۳۵۵ به دنیا آمده و از جوانی، یعنی از ۱۳۷۶، بر ادبیات نمایشی تمرکز کرده است. او نمایشنامه می‌نویسد و به‌جز آن، در زمینۀ ترجمه و نقد تئاتر هم آثاری منتشر کرده است. از کتاب‌های سرور می‌توان این عنوان‌ها را نام برد: از منظر درام‌نویس، مرگ و استعاره، گفت‌وگوهایی دربارۀ شکسپیر، شکسپیر معاصر ما.
داوری مردمی
ده نمایشنامه‌ای که به رأی مردمی گذاشته می‌شوند، از ۵ تا ۸ شهریور برروی طاقچه منتشر می‌شوند. در همین بازۀ زمانی، عموم مردم می‌توانند این آثار را بخوانند و در سایت و اپلیکیشن طاقچه به اثری که پسندیده‌اند، رأی بدهند. نهایتاً یک نمایشنامه که بیشترین رأی را بیاورد، به‌عنوان اثر برگزیدۀ مردمی انتخاب و معرفی می‌شود.
جایزه‌ها
با همکاری نشر بیدگل، سعی کرده‌ایم به هر نویسندۀ برگزیده، جایزه‌های متنوعی اهدا کنیم. به همین خاطر، هر جایزه ترکیبی است از هدیه‌ای نقدی، اعتبار خرید کتاب کاغذی از سایت نهنگ و اشتراک طاقچه بی‌نهایت.
جایزۀ برندگان داوری تخصصی
نفر اول: یک‌میلیون تومان وجه نقد + ۴۰۰هزار تومان اعتبار خرید کتاب کاغذی + اشتراک یک‌سالۀ طاقچه بی‌نهایت
نفر دوم: ۷۰۰هزار تومان وجه نقد + ۳۰۰هزار تومان اعتبار خرید کتاب کاغذی + اشتراک شش‌ماهۀ طاقچه بی‌نهایت
نفر سوم: ۵۰۰هزار تومان وجه نقد + ۲۰۰هزار تومان اعتبار خرید کتاب کاغذی + اشتراک شش‌ماهۀ طاقچه بی‌نهایت
جایزۀ منتخب مردمی
یک‌میلیون تومان وجه نقد + ۴۰۰هزار تومان اعتبار خرید کتاب کاغذی + اشتراک یک‌سالۀ طاقچه بی‌نهایت
اعلام نتیجه
در روز ۱۰ شهریور ۱۴۰۰، اسم هر چهار برنده و عنوان نوشته‌شان را در اینستاگرام طاقچه و بیدگل اعلام می‌کنیم. پس از مشخص‌شدن برنده‌ها با آنها تماس می‌گیریم تا برای فرستادن جایزه هماهنگی‌های لازم را بکنیم.
پیشنهاد می‌کنیم برای اینکه هم در جریان اطلاع‌رسانی‌های مسابقه قرار بگیرید و هم به‌موقع از نتایج آن باخبر شوید، اینستاگرام طاقچه و نشر بیدگل را دنبال کنید.
چند نکتۀ پایانی
از نمایشنامه‌های فرستاده‌شده استفادۀ تجاری نمی‌‌شود. برگزیده‌ای از نمایشنامه‌ها را به‌شکل یک کتاب الکترونیکی رایگان، در مدت‌زمانی محدود بر روی طاقچه منتشر می‌کنیم.
اگر سؤال یا پیشنهادی داشتید، می‌توانید به شمارۀ ۰۹۰۳۳۴۵۵۱۱۵ در واتس‌اپ پیام بدهید.
